Koparki

Koparka – maszyna do robót ziemnych, służąca do oddzielania urobku od gruntu i przeniesienia na środki transportowe lub na składowisko. Koparka może również pełnić rolę urządzenia przeładunkowego (wtedy nabiera i przenosi tylko materiał sypki). Są maszynami powszechnie stosowanymi wszędzie tam, gdzie zachodzi właśnie konieczność takich procesów. W rezultacie, wykorzystywana jest powszechnie przy pracach ziemnych budowlanych, transportowych lub górniczych.

Zasadniczo podziału koparek dokonuje się na dwie podstawowe grupy w zależności od charakteru pracy:

• Koparki pracujące w cyklu przerywanym, tzn. pomiędzy kolejnymi etapami pracy naczynia urabiającego występują etapy pomocnicze, takie jak przeniesienie naczynia z urobkiem, jego opróżnienie i powrót do pozycji pracy. Ponieważ wyposażone są w jedno naczynie urabiające, nazywane są koparkami jednonaczyniowymi. Jest to grupa koparek najpowszechniej znanych i stosowanych.
• Koparki pracujące w cyklu ciągłym, tzn. kolejne etapy pracy naczyń urabiających następują jedno po drugim w sposób ciągły. Są wyposażone w wiele naczyń urabiających połączonych zamkniętym łańcuchem lub ustawionych na kole czerpakowym. Grupa ta określana jest jako koparki wielonaczyniowe.

Podział w zależności od osprzętu roboczego:

• podsiębierne – może pracować zarówno powyżej jak i poniżej poziomu terenu na którym stoi.
• przedsiębierne – współpracuje ze środkiem transportu, pracuje zjeżdżając do wykopu, pracuje z poziomu wykopu,
• chwytakowe – (do wykopów jamistych): opuszcza się łyżka, nabiera i unosi grunt,
• zbierakowe wleczone po ziemi na linie odspaja grunt; może być stosowany do wszystkich rodzajów wykopów.

Do ciekawych zastosowań koparek należy koparka podwodna przeznaczona do eksploatacji morskich złóż minerałów, tzw. konkrecji. Innym nietypowym rozwiązaniem jest koparka linotorowa, którą zalicza się również do dźwignic linotorowych. Do drobnych robót ziemnych często wykorzystywane są koparko-ładowarki zbudowane na
bazie ciągnika.

Koparko-ładowarki

Koparko-ładowarka – maszyna do robót ziemnych spełniająca zarówno funkcję koparki, jak i ładowarki. Koparko-ładowarki są zwykle oparte na konstrukcji traktora o napędzie kołowym, rzadziej gąsienicowym. Koparko-ładowarka jest jedną z najbardziej uniwersalnych maszyn budowlanych. Służy m.in. do: przygotowania terenów budowy chodników i dróg dla rowerów, prac porządkowych, wykonywania wykopów melioracyjnych czy prac komunalnych. Maszyna ta znajduje również szerokie zastosowanie w gospodarstwach rolnych.

Ładowarka kołowa (łyżkowa) – maszyna do robót ziemnych przeznaczona do załadunku i transportu urobku na bliskie odległości przy wykorzystaniu odpowiedniego osprzętu w formie łyżki. Może być również wykorzystana do odspajania niezamarzniętych gruntów, przewozu materiałów budowlanych na placach budów, a przy wykorzystaniu dodatkowego osprzętu – do przeładunku dłużnic, bloków kamiennych i innych materiałów (ładowarki uniwersalne). Od koparki łyżkowej odróżnia ją przede wszystkim to, że napełnianie łyżki realizowane jest w niej za pomocą mechanizmu jazdy.

Podział ze względu na :

budowę:

• ładowarki łyżkowe gąsienicowe – na ciągniku gąsienicowym, stosowane np. w kamieniołomach
• ładowarki łyżkowe kołowe (najczęściej stosowane) – na ciągniku kołowym
  • nieprzegubowe – jednoczęściowe podwozie i skrętne koła
  • przegubowe – dwuczęściowe podwozie (część przednia i tylna)
• połączone przegubem, to rozwiązanie jest współcześnie najczęściej stosowane

przeznaczenie:

• naziemne

• kopalniane

sposób pracy

• czołowe – łyżka umieszczona z przodu maszyny, możliwości ruchu łyżką tylko w jednej płaszczyźnie
• obrotowe – łyżka wraz z wysięgnikiem umieszczona na obrotowej platformie, umożliwia to wysypywanie ładunku na bok bez potrzeby obracania i przejazdu całej maszyny
• z łyżką wychylną na bok
• z wyładunkiem zasięrzutnym – możliwości ruchu łyżki tylko w jednej płaszczyźnie od czoła pojazdu, aż do tyłu, stosowane kiedyś np. w kopalniach i budownictwie

Budowa

• narzędzie robocze
  • łyżka (różne typy łyżek, łyżka klapowa)
  • uchwyt do dłużnic
  • hak
  • chwytak
  • zbiornik do betonu
  • widły do palet
• wysięgnik z układem podnoszenia
  • układ podnoszenia trójczłonowy i łyżki trójczłonowy
  • układ podnoszenia trójczłonowy i łyżki czteroczłonowy
  • układ podnoszenia czteroczłonowy z równoległobokiem (prostowodny) – umożliwia
  • utrzymanie łyżki przy stałym kącie względem poziomu przy różnym położeniu wysięgnika

Równiarki

Równiarka – maszyna do robót ziemnych, służąca głównie do profilowania podłoży pod nawierzchnię dróg, lotnisk, rowów i poboczy, wyrównywania nasypów. Stosowane są również do mieszania materiałów drogowych w procesie stabilizacji, do zrywania starej nawierzchni, trawników itp. oraz do wyrównywania powierzchni pola.

Spycharki

Spycharka gąsienicowa – ciągnik gąsienicowy, zaliczany do grupy maszyn do robót ziemnych. Ta maszyna służy do wykonywania prac ziemnych w budownictwie ogólnym lub przemysłowym, górnictwie odkrywkowym i skalnym, energetyce (hałdowanie węgla kamiennego w elektrociepłowniach), leśnictwie, sektorze komunalnym (składowiska odpadów), portach oraz kolejowych terminalach przeładunkowych.

Wykorzystywana głównie do odspajania gruntu, wykonywania wykopów, przemieszczania urobku na bliskie odległości, zagęszczania podłoża, niwelacji i profilowania terenu oraz innych prac przy użyciu lemiesza, zrywaka, zaczepu i innych specjalistycznych osprzętów. Standardowa wersja tej maszyny przystosowana jest do pracy w klimacie umiarkowanym. Z uwagi że, może być ona również dostosowana do eksploatacji przy temperaturach powietrza od -50 °C do +50 °C .

Walce budowlane, drogowe

Walec budowlany to maszyna do zagęszczania gruntów w robotach ziemnych lub zagęszczania mas nawierzchniowych przy budowie dróg, poprzez nacisk sztywnych lub podatnych kół – wałów podczas jazdy.

Podział ze względu na:

oddziaływanie na podłoże

• Walce statyczne oddziałują na niewielką głębokość własną masą. Najczęściej służą do prac końcowych w robotach drogowych, dogęszczania górnych warstw nasypów, zagęszczania podsypek pod fundamenty.
• walce wibracyjne – jednoczesne oddziaływanie statyczne i dynamiczne, odpowiedni układ wirujących mas zapewnia drgania o częstości do 50 Hz. Ich głębokość oddziaływania sięga 2 m.

sprężystość wałów

• walce stalowe
• walce ogumione (wały podatne w formie zestawów kół ogumionych

kształt wałów

• gładkie
• okołkowane
• tarczowe
• siatkowe
• kompaktory

Zagęszczarki

Zagęszczarka (np. zagęszczarka wibracyjna, zagęszczarka płytowa, „skoczek”) – maszyna stosowana do zagęszczania podłoża (gruntu, nawierzchni) poprzez proces wibrowania. Układ wibracyjny napędzany silnikiem elektrycznym lub spalinowym wzbudza płytę metalową, która stanowi element roboczy. Przeważnie jeden lub dwa wałki mimośrodowe, umieszczone bezpośrednio na płycie wibracyjnej w szczelnie zamkniętej obudowie, budują układ wibracyjny zagęszczarki.

W podsumowaniu, zagęszczarki powszechnie stosowane przy drobnych pracach budowlanych, zagęszczaniu podłoża przy kładzeniu przewodów, kostki brukowej, naprawach dróg, przy pracach w trudno dostępnych miejscach.

Parametry określające zagęszczarki:

• masa zagęszczarki (kg)
• wymiary płyty roboczej zagęszczarki (mm)
• częstotliwość wibracji (Hz)
• wartość siły odśrodkowej (kN)
• głębokość zagęszczania (cm)
• prędkość robocza (m/s)

Wyróżnia się kilka typów zagęszczarek:

• ręcznie prowadzone
• ręczne prowadzone (nawrotne)
• samoprzesuwne
• kroczące
• podczepiane do maszyn (np. ciągników)

Kruszarki

Kruszarka – maszyna rozdrabniająca wykorzystująca proces kruszenia do wytwarzania kruszywa. W literaturze umownie przyjmuje się, że z kruszeniem mamy do czynienia wtedy, gdy produkt rozdrabniania ma średnicę większą od 1 mm, a z mieleniem, gdy średnicę poniżej 1 mm

Podział:

• kruszarki szczękowe
• z dolnym zawieszeniem szczęki ruchomej (np. typu Dodge)
• z górnym zawieszeniem szczęki ruchomej
  • kruszarki szczękowe dwurozporowe (np. typu Blake)
  • kruszarki szczękowe jednorozporowe (np. typu Dalton)
  • inne specjalnej konstrukcji (np. Rotex, szczękowe udarowe itp)
• kruszarki stożkowe
  • o stożkach przeciwzbieżnych
  • o stożkach wspołbieżnych
  • z wałem nieruchomym
• kruszarki walcowe
• kruszarki uderzeniowe
  • kruszarki młotkowe
  • kruszarki bijakowe (udarowe)
  • z wałem pionowym (kubizery)- z ang. VS

Zasadniczo, ze względu na charakter pracy, można mówić o kruszarkach obciążonych w sposób cykliczny (kruszarki szczękowe) oraz obciążonych w sposób ciągły (kruszarki walcowe, stożkowe, uderzeniowe).

Wywrotki

Wywrotka – pojazd: samochód ciężarowy, wózek, wagonik z przechylaną do tyłu lub na bok skrzynią ładunkową, co umożliwia samoczynny rozładunek.

W rezultacie, wywrotki stosowane do transportu materiałów płynnych, sypkich lub kawałkowych.

Rodzaje wywrotek:

• Wywrotki tylnozsypowe stosowane na pojazdy 3 i 4 osiowe o dopuszczalnej masie 26-32 tony
• wywrotki typu ciężkiego przeznaczone na pojazdy 3 i 4 osiowe o dopuszczalnej masie całkowitej 26-32 ton.

• wywrotki półcięzkie przeznaczone na pojazdy 3 osiowe o dopuszczalnej masie całkowitej 18-26 ton.
• wywrotki lekkie przeznaczone na pojazdy 2 osiowe o dopuszczalnej masie całkowitej 6,5 -18 ton.
• wywrotki ultralekkie typu ultralekkiego przeznaczona na pojazdy 2 osiowe o dopuszczalnej masie całkowitej 3,5 -6,5 ton.

Wozidła

Wozidło, wozidło technologiczne – rodzaj wywrotki, przeznaczonej do transportu dużych ilości materiałów sypkich w trudnych warunkach terenowych, niedostępnych dla standardowych samochodów ciężarowych, np. w kopalniach odkrywkowych. Ponieważ, ze względu na konstrukcję wozidła dzielimy na przegubowe oraz sztywnoramowe.